Samen de wereld rond

We zijn in Palenque voor de Maya ruïnes net buiten de stad. We staan vroeg op en rijden er met de auto naartoe. Bij de entree benadert een gids onze auto, een jonge knaap die de kunst van het onderhandelen nog niet goed beheerst. Hij geeft snel op en roept er een andere, veel oudere gids bij. Viktor is de naam, gids sinds de jaren ’70, Ik vertel jullie de officiële theorieën en mijn eigen gedachten over de ruïnes. Want, het officiële verhaal is garbage bedacht door Katholieke machthebbers – dit klinkt goed.

We parkeren de auto en sluiten aan bij de groep die Viktor al verzameld heeft. Twee Nederlanders en vier Britse meiden. Met zijn achten delen we de prijs. De Palenque veteraan neem ons mee het park in en laat ons plaatsnemen op de grote traptreden van een van de tempels. Hier doet hij zijn theorie uit de doeken. Viktor gelooft dat er eeuwenlang uit alle windhoeken settlers zijn neergestreken in dit deel van de wereld. Egyptenaren, Grieken, Chinezen, Babyloniërs. Het verklaart volgens hem de diverse bouwstijlen en decoratieve motieven die in de ruïnes te vinden zijn: Griekse zuilengalerieën, Egyptische piramides, Chinese draak- en yingyangmotieven, Arabische raamvormen. Het verklaart ook de grote verschillen tussen de inwoners van de dorpen in de regio. Elk dorp heeft zijn eigen taal, religieuze gebruiken en gerechten, de lichaamsbouw van de inwoners verschilt sterk per dorp.

Het is amusant om mee te gaan in de theorieën van Viktor, toch wordt het gaandeweg steeds moeilijker om de oude man te geloven. Hij geeft steeds meer af op de wetenschap (bullshit!) en benadrukt dat hij in zijn dromen heeft gezien hoe schepen vanuit Egypte en China naar hedendaags Mexico vertrokken. Toch blijft het opmerkelijk dat er veel overeenkomsten zijn met tempels, piramides en antieke steden op andere delen van de wereld. Hoe komt het dat men overal ter wereld dit soort complexen is gaan bouwen?

We lunchen buiten het park in de schaduw. Flautas met een biertje erbij. Daarna rijden we naar de waterval Misol-Ha. Een exemplaar zoals uit de film. We lopen een pad af de jungle in en daar vinden we een grote plas water waar vanaf een hoge rots water in stroomt. Omkleden en zwemmen maar. In het water raakt Mathieu aan de praat met Alan en Isaac, twee jongens uit Iguala. Jeweetwel, die stad waar in 2014 43 studenten werden geëxecuteerd, zeggen ze. Ook dat is Mexico. Alan wil in Europa studeren en is benieuwd of het reizen binnen Europa echt zo makkelijk is. Mathieu vertelt hem over hogesnelheidstreinen en budget airlines, zijn ogen lichten op.

De volgende dag laten we de jungle achter ons, we rijden naar de kust. Geen bochtige bergwegen meer, over lange rechte wegen knallen we naar Campeche. We stoppen één keer, zodra we de kust hebben bereikt bij Sabancuy. We lunchen bij een eenvoudig visrestaurant aan een spierwit strand. Pelikanen vliegen in formatie laag over het water voorbij. Het water is kraakhelder en azuurblauw. Onbevangen visjes zwemmen om onze enkels. Aan tafel. We made it to paradise.

We volgen de kust naar Campeche. Aan één kant van de weg blauwe zee, aan de andere kant dichte mangrove bossen. Aasgieren en zeearenden turen vanaf de boomtoppen over land en zee, op zoek naar prooi. Ons hotel blijkt een bouwput, gelukkig is het zwembad wel af. We nemen een duik en relaxen de rest van de dag.

Na zonsondergang lopen we het historische centrum in van Campeche. De oude stad is ommuurd met een hoge stadsmuur, verder naar het centrale plaza, daar zijn de kathedraal en de oude bibliotheek en de andere gebouwen mooi verlicht. We lopen een rondje en negeren de proppers die ons in hun restaurants willen hebben. Op de boulevard is weinig te doen. Ook de zee is niet mee te zien. Te donker. We lopen terug richting hotel en eten in een grote cantina, die 24/7 open is. Dit soort restaurants hebben wij het liefst. We bestellen tamales, verschillende taco’s en biercocktails.

Zonder te ontbijten rijden we de volgende dag naar de ruïnes van Edzna. We eten daar wel wat, je hebt er vast wel wat comedors op de parkeerplaats. Niet dus. Dan maar op een lege maag piramides beklimmen. De ruïnes zijn net een stap geavanceerder dan die van Palenque, hoger, meer gebruik van zuilen en gewelfde daken en meer decoratieve elementen. Ook wonen hier meer leguanen. Onder een afdak vinden we een aantal goed bewaarde reliëfs. We lessen onze dorst met appelsap uit de enige drankautomaat in het hele park.

Onderweg naar Merida bezoeken we de ruïnes van Uxmal. Deze archeologische schatkist is populair omdat de vele gebouwen ingenieus gebouwd en uitbundig gedecoreerd zijn. En de ruïnes liggen dichtbij Cancún. Het is er druk dus. Toch is de oude stad groot genoeg voor iedereen. Zodra we de entree gepasseerd zijn zoeken we onze eigen weg. We hebben ondertussen al aardig wat ruïnes gezien, toch zijn er onderling grote verschillen. Uxmal is vergeleken met het sobere Edzna haast barok te noemen. Bijna alle gevels zijn versierd met ontelbare afbeeldingen van de regengod Chaac en geometrische motieven.

Onze vrienden Ralph en Anouk tipten ons Mirador Muna. Op een heuvel die uitkijkt over de uitgestrekte bossen buiten Uxmal heeft een echtpaar een uitkijkpunt gebouwd. Maar er is meer, legt de vrouw des huizes ons uit. Er is een tuin met medicinale planten, beelden, een grot waar de goden van het bos wonen, een boomhut, een Maya camping en een souvenirwinkel. Een geweldige plek. De tuin blijkt gigantisch, overal zijn stenen opgestapeld, perkjes aangelegd, overal is wel iets te zien.

Het is bijna drie uur en we hebben honger. Dus stoppen we in het eerstvolgende dorp. Voor een comida economica moet je op het plein zijn, adviseert een oud mannetje ons. In een gebouw zijn meerdere comedors gevestigd. We gaan zitten bij het kraampje van de dikste vrouw op het plein. Ze heeft broodjes warm vlees, gepaneerde varkensfilet en relleno negro, varkensvlees gestoofd in een pikzwarte saus met een gekookt ei en tortillas. Dat moet ik hebben, zegt Mathieu. Henk snapt er niks van, ziet er toch niet uit.

Merida blijkt een veel grotere stad dan we dachten. Toch vinden we makkelijk ons hotel en een parkeerplaats. De stad heeft de reputatie relaxt te zijn en dat bewijzen de twee mannen die ons onze kaartjes verkopen. Een van hen maakt een machinegeweer van zijn handen, schiet in de rondte en zegt gortdroog Hasta la Vista, baby… Een perfecte Schwarzenegger imitatie.

Een dag later sluiten we ons aan bij een gratis stadswandeling, georganiseerd vanuit de gemeente. Onze gids Viktor (what’s in a name) vertelt bij elk gebouw aan het centrale plaza wat over de geschiedenis van het bouwwerk en de stad. Het meest schokkende aan zijn verhaal is dat alle gebouwen die we hier zien, gebouwd zijn met stenen geroofd uit Maya tempels die eerder op deze plek stonden. Maya indianen werden gedwongen om de tempels af te breken en de kathedraal, het gemeentehuis en de villa van de familie Montejo te bouwen. De Montejo’s voerden de twintigjarige strijd aan tegen de Maya indianen en bracht hen op hun knieën. In de gemeentezaal hangen grote schilderijen die de bloederige geschiedenis van de provincie Yucatan afbeelden.

’s Avonds doen we de tour nog een dunnetjes over. We stappen in een turibus en laten ons rondrijden door het oude centrum. We zien vooral veel van de peperdure villa’s in Franse en Italiaanse stijl, die Spaanse kolonisten lieten bouwen in de negentiende eeuw. Na het avondeten stranden we in La Bierhaus, een Duitse Bierstube. We drinken er stevig door en de tongen komen los. Henk en Rieky vertellen over hun tijd op Kreta. Op 26-jarige leeftijd naar Kreta verhuizen om er dik twee jaar lang te wonen en werken. Dat is pas een avontuur. Een eindje verderop is een jongen in slaap gevallen. Op zijn tafeltje staan zo’n tien lege flessen. Wij laten het niet zo ver komen. Morgen rijden we verder.